THUỐC KHAI KHIẾU

Thuốc khai khiếu là ngững vị thuốc có tính tân hương tán (cay, thơm, phát tán), có tác dụng khai khiếu tỉnh thần nên dùng để điều trị chứng bệnh bế chứng thần hôn.

1.2. Tác dụng

– Chức năng của tâm là tàng thần, chủ thần minh; tâm khiếu khai thông làm cho tâm chủ thần ninh, thần chỉ tỉnh táo, tư duy logic; nếu tâm khiếu bị trở trệ, thanh khiếu bị bưng bít sẽ làm cho thần minh nội bế gây ý thức lơ mơ hoặc hôn mê.

– Thuốc khai khiếu thường có vị cây, phương hướng, tính phát tán, đều nhập vào tâm kinh nên có tác dụng thông quan khai khiếu, tỉnh thần.

1.3. Chỉ định chung

Ôn bệnh nhiệt hãm tâm bào, đàm trọc bưng bít thanh khiếu gây ra mê man, nói lảm nhảm, co giật…

1.4. Chú ý khi dùng

– Thần chí hôn mê phân thành hư chứng và thực chứng, trong đó hư chứng thuộc chứng thoát, thực chứng thuộc chứng bế.

+ Thoát chứng: khi điều trị chứng này nên dùng pháp bổ hư cố thoát (không nên dùng thuốc khai khiếu).

+ Bế chứng: khi điều trị chứng này nên dùng thuốc thông quan khai khiếu, tỉnh thần (dùng thuốc khai khiếu).

Hàn bế: mặt xanh. Người lạnh, rêu lưỡi trắng, mạch trì; khi điều trị nên phối hợp với thuốc ôn lý trừ hàn.

Nhiệt bế: mặt hồng, người nóng, rêu lưỡi vàng, mạch sác; khi điều trị nên phối hợp thanh nhiệt giải độc.

– Nếu bế chứng mà tinh thần lơ mơ, mê man, kiêm có co giật thì phối hợp với thuốc tức phong chỉ kinh.

– Thuốc khai khiếu vị cay, thơm, phát tán là thuốc dùng để cấp cứu; dễ làm hao thương chính khí nên chỉ dùng trong thời gian ngắn, không nên dùng đường sắc uống mà thường dùng là cho vào viên hoàn hoặc tán bột uống.