Bài thuốc nam trị cảm nắng
Cảm nắng là tình trạng cơ thể bị ảnh hưởng bởi tác động trực tiếp của ánh nắng gay gắt trong thời gian dài. Ở Việt Nam, đặc biệt vào mùa hè, cảm nắng rất phổ biến ở người lao động ngoài trời, tài xế, nông dân và cả những người đi đường dưới thời tiết nóng gắt. Theo Y học hiện đại, đây là tình trạng cơ thể mất nước, rối loạn điều hòa thân nhiệt, dẫn đến sốt, khát nước, mệt mỏi, khó chịu.
Trong Y học cổ truyền, cảm nắng thuộc phạm trù thử nhiệt. Tà khí nắng nóng xâm nhập vào cơ thể, làm hao tổn tân dịch, gây sốt, khát nước, bứt rứt, nước tiểu đỏ, lưỡi đỏ. Nếu không xử lý đúng cách, cảm nắng có thể tiến triển nặng thành mê sảng, co giật hoặc đột quỵ do nóng.
Tài liệu Thuốc Nam trị bệnh ghi chép nhiều bài thuốc Đông y có tác dụng thanh nhiệt – giải thử – sinh tân, giúp cơ thể phục hồi nhanh chóng sau cảm nắng. Bài viết này tổng hợp đầy đủ, chính xác và mạch lạc những bài thuốc đó
Triệu chứng cảm nắng theo YHCT và nguyên tắc điều trị
Theo tài liệu gốc, cảm nắng có biểu hiện:
Phát sốt, da nóng đều
Mồ hôi ra nhiều
Khát nước mạnh
Ngực bứt rứt, khó chịu
Mắt đỏ hoặc mặt đỏ như không rửa mặt
Nước tiểu đỏ
Lưỡi đỏ, mạch Phù Hư
Những dấu hiệu này cho thấy cơ thể đang bị thử tà xâm nhập, làm hao tổn tân dịch. Do đó, phương pháp điều trị được nêu rõ trong sách là:
Thanh nhiệt – giải thử – sinh tân – khôi phục tân dịch
Tức là dùng các vị thuốc mát, lành, có tác dụng giải nhiệt do nắng, bổ sung nước và chất điện giải tự nhiên, đồng thời giúp cơ thể phục hồi tuần hoàn.
Các bài thuốc Đông y trị cảm nắng theo tài liệu gốc
Dưới đây là các bài thuốc được trích nguyên bản từ Thuốc Nam trị bệnh, đảm bảo đầy đủ liều lượng, cách sắc và công dụng.
3.1. Phương thuốc 1 – Bài thuốc giải thử nhiệt kinh điển
Thành phần:
Lá hương nhu: 16g
Rau má tươi: 12g
Lá tre: 12g
Củ sắn dây: 12g (nếu dùng bột sắn thì dùng 8g)
Cách sắc:
Cho vào ấm cùng 400ml nước.
Sắc còn 200ml, lọc lấy nước trong.
Cách uống:
Người lớn uống một lần.
Trẻ em chia 3–4 lần tùy tuổi.
Công dụng:
Thanh nhiệt, giải nắng.
Giảm bứt rứt, khát nước.
Làm mát gan, thanh lọc cơ thể.
Giúp hồi phục nhanh sau khi làm việc dưới trời nắng.
Đây là bài thuốc được đánh giá rất cao trong điều trị cảm nắng nhẹ đến trung bình.
3.2. Phương thuốc 2 – Lục Nhất Tán: Giải nhiệt mạnh, trị tiểu đỏ, khát nước
Thành phần:
Hoạt thạch: 60g
Cam thảo: 10g
Cách bào chế:
Tán mịn, rây mượt, đựng kín.
Cách uống:
Mỗi lần 4g.
Cách 3 giờ uống 1 lần.
Dùng 5 lần/ngày.
Uống với nước sắc hương nhu để tăng hiệu quả.
Tác dụng:
Thanh nhiệt – lợi thấp
Giải thử – sinh tân
Giảm nước tiểu đỏ, tiểu rát
Giải bứt rứt do nóng bên trong
Bài thuốc này phù hợp khi người bệnh khát nhiều, nước tiểu đỏ, dấu hiệu cho thấy cơ thể bị mất nước nặng.
3.3. Phương thuốc 3 – Hương nhu – Hậu phác – Biển đậu: Giải thử thấp, trị nôn ói do nắng
Thành phần:
Hương nhu: 20g
Hậu phác: 20g
Bạch biển đậu: 20g
Rau má: 20g
Dành dành (sao): 12g
Cách dùng:
Sắc uống ngày 1 thang.
Chia 2–3 lần.
Tác dụng:
Giải cảm nắng
Thanh nhiệt – hóa thấp
Trị đầy bụng, buồn nôn, tiêu chảy nhẹ
Bổ tỳ, giảm mệt lả
Bài thuốc này rất thích hợp cho người bị cảm nắng kèm nôn mửa, tiêu chảy, hoặc người có tỳ vị yếu.
Các vị thuốc Nam chuyên trị cảm nắng (trích tài liệu)
Ngoài các phương thang, tài liệu còn ghi nhận từng vị thuốc có tác dụng mạnh đối với cảm nắng.
4.1. Hoắc hương – Giải cảm nắng, trị nôn mửa, tiêu chảy
Tính vị: cay thơm, hơi ấm.
Công năng: giải thử thấp, điều hòa tỳ vị.
Chủ trị: cảm nắng, buồn nôn, thổ tả.
Liều dùng: 6–12g.
4.2. Hương nhu tía – vị chủ lực trong cảm nắng
Vị cay, tính ấm.
Giải thử, phát tán nhẹ.
Dùng trong hầu hết các bài cảm nắng.
Liều dùng: 6–12g. fileciteturn2file15
4.3. Lá sen – Giải nhiệt và trị cảm nắng hiệu quả
Vị đắng, tính bình.
Giải nhiệt, lợi tiểu, trừ cảm nắng.
Chỉ định: cảm nắng, tiêu chảy, nhức đầu.
Liều: 6–12g.
4.4. Rễ sậy – Giáng hỏa, trị cảm nóng
Vị ngọt, tính lạnh.
Trị cảm nóng, bứt rứt, khát nước.
Liều: 20–40g. fileciteturn2file3
Cách xông giải cảm nắng
Ngoài uống thuốc, tài liệu còn hướng dẫn cách xông giúp cơ thể hạ nhiệt nhanh.
5.1. Nguyên liệu xông
Sả
Hương nhu
Tía tô
Lá chanh
Vỏ bưởi
5.2. Cách thực hiện
Đun sôi nồi nước lớn.
Cho vị thuốc vào.
Trùm khăn kín, giữ khoảng cách an toàn.
Xông 10–15 phút cho đến khi ra mồ hôi nhẹ.
5.3. Lưu ý
Không xông nếu:
Sốt cao > 39°C.
Người bệnh mất nước nặng.
Có dấu hiệu choáng váng.
Phân biệt cảm nắng với say nắng – đột quỵ nhiệt
Để độc giả không nhầm lẫn, bài viết chuẩn SEO cần làm rõ ranh giới giữa các tình trạng.
6.1. Cảm nắng
Sốt nhẹ hoặc vừa
Khát nước
Bứt rứt
Mệt mỏi
Tiểu đỏ
6.2. Say nắng / sốc nhiệt (nguy hiểm)
Sốt > 40°C
Da khô đỏ
Mê sảng, lơ mơ
Khó thở
Co giật
→ Tình trạng này không dùng thuốc Nam, cần cấp cứu ngay.
Cách chăm sóc người bị cảm nắng ngoài dùng thuốc
Ngoài bài thuốc Đông y, tài liệu nhấn mạnh việc chăm sóc môi trường và chế độ sinh hoạt:
7.1. Bổ sung nước đúng cách
Uống nước mát, nước dừa, oresol.
Tránh uống nước đá.
Uống từng ngụm nhỏ, chia nhiều lần.
7.2. Chế độ ăn uống
Cháo loãng, rau xanh, trái cây.
Tránh đồ nhiều dầu mỡ, cay nóng.
7.3. Nghỉ ngơi và làm mát cơ thể
Chuyển vào nơi thoáng mát.
Chườm khăn ấm nhẹ.
Không tắm ngay sau khi bị nắng.
Lưu ý an toàn khi dùng thuốc Đông y trị cảm nắng
Không dùng bài phát hãn khi mồ hôi ra nhiều.
Hạ sốt bằng cách tự nhiên, tránh dùng thuốc tùy tiện.
Trẻ em và người già cần chỉnh liều phù hợp.
Người có bệnh nền cần hỏi ý kiến thầy thuốc.
Nếu tình trạng không cải thiện sau 24 giờ → cần đi khám.
Kết luận: Đông y – giải pháp an toàn và hiệu quả cho cảm nắng
Cảm nắng là tình trạng thường gặp nhưng hoàn toàn có thể xử lý nhanh chóng nếu biết cách. Các bài thuốc Đông y trong tài liệu Thuốc Nam trị bệnh là những phương pháp điều trị tự nhiên, an toàn, hiệu quả cao và đã được nhân dân sử dụng qua nhiều thế hệ.
Nhờ đặc tính thanh nhiệt – giải thử – sinh tân, các bài thuốc như Hương nhu – Rau má – Sắn dây hay Lục Nhất Tán giúp cơ thể phục hồi nhanh chóng, giảm khát, hạ sốt và ổn định tuần hoàn.
Bài viết này đã tổng hợp đầy đủ kiến thức cần thiết, giúp độc giả hiểu rõ và áp dụng đúng các bài thuốc
Bài thuốc Bài thuốc nam trị cảm nắng mang tính chất tham khảo độc giả không nên tự ý bốc thuốc uống khi cần phải gặp bác sĩ đông y để được thăm khám và kê toa. Quý khách có nhu cầu tư vấn miễn phí vui lòng liên hệ:
Thiện Minh Y Quán
ĐC: B14/12/9, Cây Cám, Tân Vĩnh Lộc, TPHCM
ĐT & Zalo: 0904 890 895 – Website: www.thienminhyquan.com