Đông y trị lão thị
Lão thị – hay presbyopia – là câu chuyện quen thuộc của tuổi 40. Khi cầm điện thoại phải đưa ra xa mới đọc rõ, khi viết hay soi đồ nhỏ phải nheo mắt… tất cả đều phản ánh sự suy giảm điều tiết tự nhiên của thủy tinh thể theo thời gian. Đông y nhìn nhận lão thị không chỉ là sự lão hóa vật lý mà còn là biểu hiện mất cân bằng trong cơ thể, đặc biệt là hệ Thận – Can – Tỳ liên quan trực tiếp tới “mục hệ”, tức mắt.
- Lão thị là gì?
Lão thị xuất hiện khi thủy tinh thể mất dần khả năng đàn hồi, biên độ điều tiết thu hẹp lại. Người ngoài 40 tuổi là nhóm bắt đầu nhận thấy rõ nhất, nhưng thời điểm khởi phát có thể sớm hoặc muộn hơn tùy công việc và tật khúc xạ sẵn có.
• Người viễn thị sẽ lão thị sớm hơn.
• Người cận thị thường xuất hiện muộn hơn.
Trong một số trường hợp đặc biệt, khi thủy tinh thể bắt đầu đục và trở nên đặc hơn, khả năng khúc xạ tăng lên khiến triệu chứng lão thị… giảm đi tạm thời.
- Nguyên nhân theo Đông – Tây y
Theo Tây y:
Tuổi tác khiến thủy tinh thể giảm đàn hồi, cơ mi yếu dần → khả năng điều tiết giảm → khó nhìn gần.
Theo Đông y:
Đông y cho rằng lão thị có gốc từ:
• Dương khí suy, hỏa của Thận – Tâm suy tổn lâu ngày → thủy hỏa mất cân bằng.
• Tinh huyết không đủ nuôi dưỡng mắt.
• Chất âm suy hao theo tuổi → mục hệ thiếu sự bồi dưỡng.
Khi Thận hư – Can huyết kém – Tỳ mất vận hóa → mắt mờ, đọc gần khó khăn, phải đưa sách ra xa mới rõ.
- Biểu hiện lâm sàng
Triệu chứng điển hình của lão thị rất dễ nhận ra:
• Nhìn xa vẫn bình thường nhưng nhìn gần kém rõ.
• Khi đọc, viết phải đưa sách ra xa.
• Xuất hiện mạnh từ tuổi 40 trở đi.
• Ở người viễn thị: triệu chứng đến sớm hơn.
• Ở người cận thị: đến muộn hơn.
Đây là tiến trình sinh lý tự nhiên, nhưng Đông y có thể làm chậm, cải thiện hoặc giảm mức độ khó chịu.
- Công thức chung hỗ trợ lão thị theo Đông y
Một bài thuốc cơ bản thường dùng để tăng cường tuần hoàn, dưỡng mắt, bình can, thanh nhiệt:
Bạch chỉ 30g, Xuyên khung 20g, Kinh giới 12g, Cúc hoa 8g, Mộc tặc 6g, Cam thảo 6g, Táo nhân 6g, Mạn kinh tử 6g, Chi tử 6g, Hoàng liên 6g, Hoàng bá 6g, Hoàng cầm 4g.
Tác dụng của nhóm thuốc này là:
• Tán phong, khai khiếu, sáng mắt.
• Thanh can nhiệt.
• Dưỡng huyết, bổ âm, tăng khả năng điều tiết của mắt.
- Pháp trị Đông y trong lão thị
- Lục vị địa hoàng hoàn
Phù hợp thể Thận âm hư – mắt mờ, khô, dễ mỏi.
Thành phần viên hoàn:
Thục địa 320g, Sơn thù 160g, Hoài sơn 160g, Đơn bì 240g, Trạch tả 120g, Phục linh 120g, Bạch chỉ 50g.
Uống 8–12 hoàn/lần, ngày 2–3 lần với nước muối loãng.
Liều sắc:
Thục địa 20g, Sơn thù 12g, Hoài sơn 12g, Đơn bì 15g, Trạch tả 10g, Phục linh 12g, Bạch chỉ 12g.
- Định chí hoàn
Dùng cho người lão thị kèm hay quên, mất ngủ nhẹ, tâm hỏa vượng, tinh huyết yếu.
Thành phần:
Bá tử nhân, Bạch phục linh, Phục thần, Đương quy, Nhân sâm, Thục địa, Toan táo nhân, Viễn chí… tán bột làm hoàn.
Liều sắc phổ biến:
Bá tử nhân 12g, Phục linh 12g, Phục thần 12g, Đương quy 16–20g, Nhân sâm 12g, Thục địa 20g, Táo nhân 12g, Viễn chí 8g, Bạch chỉ 12g, Thỏ ty tử hoặc Ngạnh mễ tùy gia giảm.
- Chú bát cảnh hoàn gia giảm
Tập trung bổ thận, ích tinh, sáng mắt – phù hợp người lão thị kèm mỏi mắt, khô mắt, hoa mắt.
Thành phần hoàn:
Chỉ thực, Xuyên tiêu, Câu kỷ tử, Ngũ vị tử, Xa tiền tử, Thục địa, Đương quy, Thỏ ty tử (tẩm rượu).
Liều sắc:
Chỉ thực 6g, Xuyên tiêu 6g, Câu kỷ tử 10g, Ngũ vị tử 10g, Xa tiền tử 10g, Thục địa 30g, Đương quy 25g, Thỏ ty tử 20g, Bạch chỉ 12g.
- Dưỡng mắt – bấm huyệt – dinh dưỡng hỗ trợ
Ngoài bài thuốc, Đông y nhấn mạnh phối hợp dưỡng sinh để cải thiện thị lực.
Xoa bóp – bấm huyệt
- Minh Nhãn
• Phượng Nhãn
• Đại Phong Cốt
• Xoa mắt, day ấn vùng Thái dương, Ấn đường giúp tăng tuần hoàn.
Luyện tập
- Yoga mắt
• Nhìn xa – nhìn gần luân phiên
• Giãn cơ mi và giảm căng thẳng thị giác
Thực phẩm tốt cho mắt
- Gan động vật (gà, lợn), trứng gà
• Cá, lươn – giàu vitamin A, omega
• Dâu tằm, vừng đen, táo tàu
• Câu kỷ tử, Hà thủ ô, Hoài sơn
Những thứ này vừa bổ Can Thận, vừa tăng nuôi dưỡng mục hệ.
Kết luận
Lão thị là quy luật tất yếu của tuổi trung niên, nhưng hoàn toàn có thể làm chậm, giảm khó chịu hoặc cải thiện bằng Đông y nếu điều trị đúng thể bệnh. Kết hợp bài thuốc – dưỡng sinh – dinh dưỡng sẽ giúp đôi mắt sáng khỏe lâu dài, giữ phong độ và sự linh hoạt của tuổi 40+
Bài thuốc Đông y trị lão thị mang tính chất tham khảo độc giả không nên tự ý bốc thuốc uống khi cần phải gặp bác sĩ đông y để được thăm khám và kê toa. Quý khách có nhu cầu tư vấn miễn phí vui lòng liên hệ:
Thiện Minh Y Quán
ĐC: B14/12/9, Cây Cám, Tân Vĩnh Lộc, TPHCM
ĐT & Zalo: 0904 890 895 – Website: www.thienminhyquan.com